Week 1: Energie

Wat is voeding eigenlijk? 

Eigenlijk is het gek. We denken bijna heel de dag aan eten, maar eigenlijk nooit aan welk effect diezelfde voeding op je heeft. Je hebt trek en daarom ga je nadenken wat je gaat eten. Er wordt verwacht dat je ’s avonds wat op tafel zet, maar hoe bedenk je wat dat dan moet zijn? Wat doet de voeding die je kiest met je lijf? Of doet het eigenlijk wel iets met je lijf? 

Om een gezonde leefstijl aan te leren is het heel belangrijk dat je gaat leren hoe je lichaam om gaat met voeding. En wat die voeding dus met je doet. Want waarom eten we en wat hebben we nou eigenlijk nodig? En hoeveel heb je dan nodig? 

In de basis is het heel simpel: alles wat je eet zorgt voor energie in je lichaam. Sommige dingen geven je lichaam energie om in actie om te zetten, zoals lopen, werken of sporten. Andere dingen die je eet zorgen juist weer voor energie in je lichaam om je lichaam op te bouwen, zorgen er voor dat je cellen zich kunnen vernieuwen en werken zo aan je weerstand om te voorkomen dat je ziek wordt.  

Om deze processen in je lijf allemaal goed te laten verlopen, hebben we verschillende soorten eten nodig. Ik leg je uit hoe het werkt. 

Alle voedingsmiddelen die we kennen kun je onderverdelen in voedingsstoffen. Een voedingsstof is een brandstof voor je lichaam die een bepaalde taak heeft ín je lichaam. Je kunt het zien als mensen in een fabriek. Die mensen komen in de ochtend binnen en hebben allemaal hun eigen taak. De ene groep zorgt er voor dat er een bepaald product wordt gemaakt. Een andere groep zorgt er voor dat dat product wordt verkocht en weer een andere groep zorgt er voor dat de voorraden aangevuld worden zodat het product gemaakt kan blijven worden.  

Al deze groepen staan onder leiding van een manager.  

In je lijf wordt de manager gespeeld door je hersenen. Gelukkig hoef je er nooit bewust over na te denken hoe je al deze groepen in je lijf aan het werk moet zetten, dat is allemaal automatisch geregeld. Onbewust is je lijf dus een soort van fabriek. En die fabriek moet zo effectief mogelijk draaien, zodat er geen afdelingen kapot gaan. 

Koolhydraten: zorgen voor energie, zodat je kunt blijven bewegen 

Vetten: zorgen ook voor energie én je hebt het nodig voor opbouw van je cellen, hersenen, ogen en zenuwstelsel. 

Eiwitten: zorgen voor de opbouw van cellen, zoals het helen van een wondje. 

Zo zie je dus, dat het belangrijk is om een goede mix te eten van deze voedingsstoffen. Het is belangrijk voor je lichaam om al deze processen te blijven doen, net zoals in een fabriek geen afdelingen stil moeten vallen.  

Maar hoe gaan we er nu voor zorgen dat we de voedingsstoffen in de juiste hoeveelheid binnen krijgen? Daar ga ik je bij helpen! En terwijl je dat doet, leer je ondertussen allerlei handige dingen zodat je het op een bepaald moment zelf kunt doen. Maar geen zorgen, voor nu hoeft dat nog niet! 

Om te beginnen is het belangrijk dat je nu weet dat niet alle voeding hetzelfde is. In week 3 laat ik je zien hoe je dit in de supermarkt kunt herkennen, voor nu houden we het nog even wat algemener. 

Ieder lichaam is anders. En daarom heeft ook ieder lichaam andere hoeveelheden voeding nodig. Het is eigenlijk heel simpel: iemand die heel de dag zwaar lichamelijk werk doet, veel loopt, staat of zware dingen tilt, heeft veel meer energie nodig dan iemand die heel de dag achter een computer aan een bureau zit.  

En toch gaan we daar vaak de mist in. We vergeten de link te leggen tussen wat we verbranden aan energie en wat we er in stoppen, opeten dus.  

Je hebt vast wel eens gehoord van calorieën. Maar wat zijn dat nou eigenlijk? Calorie is een maat voor de hoeveelheid energie. De hoeveelheid energie in eten wordt berekend in kilocalorieën (afkorting kcal). 1 kcal is 1000 calorieën. Voor het gemak spreken we meestal gewoon over calorieën. 

Je hebt energie nodig voor alles wat je lichaam doet: van ademhalen tot groeien, om te kunnen lopen, fietsen en skaten. Je hebt vast weleens een wondje. Daarvoor heeft je lichaam ook energie nodig; om het wondje beter te maken. Zorg er dus voor dat je genoeg energie binnen krijgt, maar niet te veel. Te veel energie slaat je lichaam op voor als je eens een keer te weinig binnen krijgt. Je wordt dikker als je vaak te veel krijgt en je wordt juist mager als je vaak te weinig energie binnen krijgt.  

Dit betekent gelukkig niet dat we van alle producten de calorieën moeten gaan tellen. Je lijf verteld dit zelf al tegen je! We zijn alleen een beetje verleerd om hier naar te luisteren. Het is heel belangrijk om hier weer naar te gaan luisteren.